معرفی شهرستان سراب
سراب از منظر تاریخ
شهرستان سراب تاسال1324ازبخشهای تابعه اردبیل بوده امادراین سال به شهرستان درجه 3و7دهستان و180آبادی تبدیل گردیدوبعدهادهستان بزقوش ازآن جداگشته است سراب نامش درکتاب حدودالعام(سال372هجری قمری)جغرافی دانان عرب به نامهای سرآو- سراره ازاین شهریادشده است.و بدلیل اینکه برسرراه ابریشم قرار داشت ازقدیم الایام موردتوجه بوده است .مردم سراب درسال22هجری برضداعراب به مبارزه برخواسته و بعد از ازفتح اعراب به دین اسلام گرویدندبه قول ابن ندیم بابک خرم دین دوران نوجوانی خودرادرسراب گذرانیده، وناصرخسرووقبادیانی نیزدرسفرنامه خودازسراب یادکرده است.
سراب درحمله مغول درسال617هجری آسیب فراوان دید،قتل وغارت مغولان این شهرراویران کردوجنگ شاه عباس وخلیل پاشادرصحرای سراب رخ داده است.درسال1034هجری قمری بیماری وبا جان گروه کثیری ازمردم سراب را گرفت. ودرسال 1205هجری قمری به دستورآقامحمدخان سراب راویران کردند.درسال 1242هجری قمری نیز فتحعلی شاه مدتی برای تدارک جنگ باروس درسراب به سربرد .
شهرستان سراب با مساحت 3560کیلومترمربع درجنوب شرقی استان آذربایجان شرقی واقع گردیده است.این شهرستان ازشمال به شهرستان های مشکین شهروهریس - ازشرق به استان اردبیل - ازجنوب به شهرستان میانه و ازغرب به شهرستان بستان آباد محدوداست. ارتفاع این شهرستان از سطح دریا 1650متر می باشد.مساحت شهرستان سراب 6/7درصدکل مساحت استان راتشکیل می دهدکه ازاین لحاظ دررده ششم قرار دارد. براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای دوبخش (مرکزی ومهربان) 9 دهستان و4 نقطه شهری به نامهای سراب- مهربان- شربیان ودوزدوزان می باشد.تعدادآبادیهای دارای سکنه شهرستان 128می باشد.
شهرستان سراب بواسطه قرارگرفتن ما بین دو رشته کوه بزقوش در جنوب و ارتفاعات سبلان درشمال دارای آب وهوایی سردوکوهستانی است که در تابستان معتدل ودرزمستان ها دارای آب و هوای سرد می باشدویکی ازنقاط سردسیرکشور به شمارمی رود. تعداد روزهای یخبندان در سراب بطور متوسط150 تا 148روزدرسال می باشد.مقداربارندگی سالانه از300میلی متردرنقاط پست تا600میلی متر درارتفاعات متغیرمی باشد، محدوده شهرستان سراب به جزء درقسمتی کوچک ارمنتهی الیه شرق خود که آبخیز اصلی رودخانه آجی چای است، نزولات جوی جاری شده در سطح این شهرستان ازطریق 10 شاخه اصلی به سمت آجی چای سرازیروتوسط آن ازمنطقه خارج می شود.مهمترین رودخانه های جاری درمنطقه عبارتنداز سوین - آغمیون - پسلر وتاجیارکه ازدامنه های سبلان سرچشمه می گیرندوازشمال به جنوب جریان می یابند و رودخانه وانق چای از کوههای بزقوش سرچشمه گرفته ودرجنوب سراب باپیوستن به سایر رودخانه ها ،آجی چای راتشکیل می دهدودرمنطقه مهربان رودخانه ارزنق به آنها ملحق می شود. رویهمرفته شهرستان سراب یکی ازمناطق نسبتا" پرآب استان به شمارمی رود وعلاوه برآبهای سطح الارضی تعداد 135 حلقه چشمه وقنات نیزدرمنطقه وجوددارد.بایدمتذکرشدبه دلیل خشکسالی سالهای اخیر تعدادی از این چشمه ها و قنات ها خشک شده اند . بالغ بر1200حلقه چاه عمیق ونیمه عمیق نیزدرسطح شهرستان وجود دارد.که درفصل برداشت آب (فصل زراعی) جمعا 104میلیون مترمکعب آب ازمنابع زیرزمینی دراین شهرستان برای مصرف درامرکشاورزی برداشت می شودکه به لحاظ وقوع خشکسالی در برخی نقاط ارتفاع آبهای زیرزمینی حتی تا20مترکاهش یافته است.